Nếu chúng ta là người Việt Quốc Gia sống ở Nam Úc, chúng ta có thể khẳng định, hai công trình xây dựng tượng đài ở Nam Úc: Tượng đài Chiến sĩ Úc Việt và tượng đài Thuyền Nhân Việt Nam. Cả hai công trình đều là biểu tượng cho di sản văn hóa và lịch sử của người Việt Quốc Gia tỵ nạn cộng sản ở Nam Úc.!  
      Thật vậy, cách đây gần 11 năm, vào ngày 16/10/2006, người Việt Quốc Gia Nam Úc đã tham dự lễ khánh thành tổ chức rất trọng thể tại khuông viên Torrens Parade Ground, trung tâm thành phố Adelaide. Theo như tài liệu ghi lại, tượng đài chiến sĩ Úc Việt do hội cựu quân nhân QLVNCH đề xướng xây dựng trong nhiệm kỳ của anh Nguyễn Văn Tây làm chủ tịch. Trong quá trình xây dựng, ủy ban xây dựng tượng đài chiến sĩ Úc-Việt (UBXDTĐ) đã gặp nhiều khó khăn trong quá trình xây dựng! Hôm nay, nhân chương trình xây dựng Tượng Đài Thuyền Nhân Việt Nam-Nam Úc ra mắt ủy ban xây dựng, tôi thực hiện cuộc phỏng vấn “bỏ túi” với các thành viên trong hai ủy ban. Cuộc phỏng vấn như sau:
* Người Lính Già = NLG
* Nguyễn Văn Tây = NVT

1./ * NLG: Chào anh! Tôi rất hân hạnh được anh dành thì giờ cho cuộc phỏng vấn hôm nay..
     *NVT: Đây cũng là vinh dự cho tôi!

2./ * NLG: Hôm nay, tính theo mốc thời gian ngày khánh thành tượng đài chiến sĩ Úc-Việt ở Nam Úc: 16/10/2006, gần 11 năm tượng đài được khánh thành. Xin anh có thể nhắc lại cho độc giả biết nguyên do nào Ủy Ban Xây Dựng Tượng Đài Chiến Sĩ Úc-Việt (UBXDTĐ) được thành lập?
      * NVT: Thời điểm đó, sau khi tôi đắc cử vào chức vụ chủ tịch hội CQNQLVNCH-NU. Nhân kỷ niệm ngày thành lập Quân Lực VNCH 19/6/2003, ban chấp hành tiền nhiệm của ông Nguyễn Văn Khâm bàn giao cho tôi tất cả thủ tục hành chánh và tiền quỹ sinh hoạt của hội. Tuần sau, ông Bill Denny và hội cựu chiến binh Úc gợi ý với tôi về chương trình xây dựng tượng đài chiến sĩ Úc-Việt, nhằm ghi ơn những chiến sĩ của quân đội Hoàng Gia Nam Úc và Việt Nam Cộng Hòa đã hy sinh trong chiến tranh Việt Nam. Phiên họp đầu tiên vào ngày 26/6/2003 thành lập ủy ban lâm thời gồm các thành viên: Ông Nguyễn Văn Tây, ông Nguyễn Bá Nghiệp, luật sư Đinh Kim Phương, ông Lê Luân Lý và ông Đặng Quốc Tuấn đại diện Adelaide tuần báo. Nhưng sau vài lần họp hội, ủy ban chỉ còn lại 3 người: Nguyễn Văn Tây, Nguyễn Bá Nghiệp và Ls Kim Phương đặc trách pháp lý. Về phía Úc, lúc ban đầu gồm có: Bill Denny, John Spencer...

3./ * NLG: Theo tôi được biết, khi khởi xướng chương trình xây dựng tượng đài, ủy ban đã gặp nhiều khó khăn! Anh có thể kể sơ qua vài khó khăn điển hình không?
     * NVT: Khi ủy ban lâm thời được thành lập, trở ngại đầu tiên là ngân quỹ xây dựng và chúng tôi gặp vài sự chống đối mang tính xuyên tạc của vài cá nhân trong cộng đồng Việt Nam, điển hình như lời của một người cùng chung màu áo Hải Quân với tôi viết trên Nam Úc Tuần Báo, trước khi hắn ta đi dự buổi họp mặt khóa 24 sĩ quan Hải Quân ở Hoa Kỳ. Hắn viết: “ Nguyễn Văn Tây sẽ xây dựng tượng đài chiến sĩ Úc-Việt ở Nam Úc. Nhưng sau cơn mưa sẽ tan mất vì tượng đài làm bằng bột bánh mì...”
     Về mặt cộng đồng, hội đồng quản trị đương nhiệm, không những họ không ủng hộ tài chánh mà còn bất hợp tác với ủy ban nữa! Thậm chí những thành viên của hội đồng quản trị không ai ủng hộ viên gạch lưu niệm nơi khuông viên tượng đài!
    Riêng về mặt khó khăn tài chính, phía hội cựu chiến binh Úc đưa ra chương trình bán vé số gây quỹ. Chương trình bán vé số được hãng xe Ford bán nữa giá chiếc xe hiệu Ford Fiesta. Kết quả của chương trình xổ số gây quỹ, sau khi trừ tất cả chi phí, còn lại số tiền là: $100,000.00 (một trăm ngàn dollars)

* NLG ngắt lời NVT và hỏi: Với số tiền thu được từ xổ số gây quỹ tất nhiên không đủ để chi phí cho công trình Tượng Đài! Anh có thể nêu lên vài nguồn tài chánh khác không ?
* NVT: Ngân quỹ cho chương trình xây dựng tượng đài cũng được các vị mạnh thường quân ủng hộ qua việc những chiếc ghế lưu niệm, những viên gạch lưu niệm đặt xung quanh dưới chân tượng đài và ngân khoản 55 ngàn dollars tài trợ của Bộ Cựu Chiến Binh Úc Châu...Tổng cộng tất cả các nguồn gây quỹ, số tiền mà UBXDTĐ có được là $380,000.00

4./ * NLG: Tôi nhớ thời điểm trước ngày khánh thành tượng đài, có một nguồn tin rằng: “ Bộ ngoại giao csVN đã áp lực Bộ CCB của Úc là không cho treo cờ VNCH và không được hát quốc ca của VNCH trong buổi lễ khánh thành... Nguồn tin nầy có đúng không anh Tây?”
     * NVT: Đúng! Bộ CCB liên bang đã đặt điều kiện với ủy ban rằng: “ Bộ CCB tài trợ ngân khoản là 55 ngàn dollars cho UBXDTĐ, với điều kiện là KHÔNG được chào cờ và hát quốc ca VNCH khi làm lễ khai mạc!”. Lúc bấy giờ, thủ hiến Mike Rann đã không chấp nhận sự yêu cầu nầy từ bộ CCB. Sau cùng, bộ CCB cũng nhượng bộ và đồng ý giúp cho ủy ban XDTĐ ngân khoản tài trợ là 55 ngàn dollars.

5./ * NLG: Tôi cũng được biết, anh là một cựu quân nhân QLVNCH đầu tiên ở Úc Châu nhận được huy chương OAM. Anh có thể cho độc giả biết với thành tích nào mà anh được tưởng thưởng huy chương cao quí nầy?
     * NVT: Thưa anh, là một cựu quân nhân/QLVNCH, tôi đã từng chiến đấu với cộng sản Bắc Việt cho đến ngày tàn cuộc chiến và sau ngày 30 tháng 4 năm 1975 tôi được may mắn thoát khỏi chế độ độc tài đảng trị csVN. Tôi định cư tại tiểu bang Nam Úc và tham gia vào những sinh hoạt cộng đồng... Khi nhận chức chủ tịch hội CQN/QLVNCH ngày 19 tháng 6 năm 2003, tôi cảm thấy mình là một người lính VNCH, dù là kẻ chiến bại, tôi phải làm một thành tích gì đó để thể hiện tinh thần phục vụ của tôi trong nhiệm kỳ đầu tiên. Vì lẽ đó, tôi tham khảo với vài người bạn cựu chiến binh Úc tham chiến VN và được họ ủng hộ nồng nhiệt.
Kể từ lúc bắt tay vào việc, tôi đã không quản ngại khó khăn, cố gắng hoàn tất xây dựng Tựơng Đài Chiến Sĩ Úc-Việt và chẳng bao lâu ước mơ của chúng tôi được toại nguyện và lễ khánh thành đã diễn ra vào ngày 16 tháng 10 năm 2006 tai Torrens Parade Ground..

6./ * NLG: Xin anh có thể nói sơ qua vài cảm tưởng của anh về tượng đài chiến sĩ Úc-Việt ở Nam Úc?
     * NVT: Suốt trong thời gian làm việc cực nhọc như: Fundraising, kêu goi sự ủng hộ của chiến hữu các tiểu bang, cũng như nối lại sợi dây liên hệ với những người bạn đồng minh tham chiến VN.v...v.. Mặc dầu chúng tôi đã có nhiều nỗi vui buồn cùng với sự chế nhạo của những chiến hữu cùng chung màu áo, điển hình anh Nguyễn Hữu Ba khóa 24 Hải Quân Trọn Khóa, anh đăng trên Nam Úc Tuần báo nói mĩa mai là: “ Tượng Đài làm bằng bột bánh mì, chỉ sau cơn mưa tượng đài sẽ tan theo giòng nước...”.. Ngoài anh Nguyễn Hữu Ba đánh phá ủy ban còn có một người dưới bút danh là Đạt Bánh Mì cũng viết nhiều bài đánh phá ủy ban xây dựng chúng tôi! Nhưng chúng tôi vẫn kiên trì quyết tâm thực hiện!
      Và bây giờ, sau mười năm trôi qua, tượng đài vẫn còn sừng sửng đứng dưới trời xanh nơi khung viên Torrens Parade Ground. Tượng đài chiến sĩ Úc-Việt là biểu tượng tinh thần bảo vệ tổ quốc để những thế hệ con cháu chúng ta cùng con cháu của cựu chiến binh Úc, lúc nào cũng tưởng nhớ đến những người đã nằm xuống vì độc lập, tự do cho miền nam Việt Nam trước đây.....

         Từ những khó khăn và nhiêu khê mà UBXDTĐ chiến sĩ Úc-Việt ở Nam Úc gặp phải! Hôm nay, cũng không tránh khỏi xảy ra trong chương trình vận động gây quỹ và xây dựng Tượng Đài Thuyền Nhân Việt Nam-Nam Úc!!! Những sự khó khăn và trở ngại được ủy ban xây dựng tượng đài Thuyền Nhân (UBXDTĐTN-NU) tâm sự với Người Lính Già sau đây:
* Người Lính Già=NLG
* Ủy Ban Xây Dựng Tượng Đài Thuyền Nhân=UBXDTĐTN.

1./ * NLG: Theo như sự thành công mà UBXDTĐ-NU đã trình bày trong buổi dạ tiệc ra mắt ủy ban... Xin quí vị có thể nêu lên những trở ngại, thuận lợi trong giai đoạn đầu của chương trình cho đồng hương chia sẻ không?
     * UBXDTĐTN: Thưa anh Lính Già! Bất cứ việc làm gì trên đời đều có những thuận lợi và khó khăn đồng hành xảy ra. Riêng về chương trình xây dựng TĐTN, hẳn nhiên, chúng tôi cũng có vài trở ngại và thuận lợi. Vài điển hình mà chúng tôi đã gặp phải:
a./ Trở ngại: Về việc lựa chọn địa điểm, quan hệ các cấp chính quyền để xin giấy phép. Chẳng hạn như: Xin phép HĐTP Adelaide, Hội Thổ Dân, Hội Bảo Vệ Di Sản..v..v...
b./ Thuận lợi: Như chúng tôi đã trình bày trong dạ tiệc ra mắt là chúng tôi được sự ủng hộ nhiệt tình của các chính khách người Úc gốc Việt như: Toàn quyền Lê Văn Hiếu, Nghị sĩ Ngô Thế Tùng, nghị viên Oanh Nguyễn, nghị viên Đinh Kim Phương.... Nhưng thuận lợi nhất là chúng tôi được chính quyền các cấp của chính phủ Nam Úc giúp đở chúng tôi về mặt chọn địa điểm, giấy phép xây dựng và nhất là tài trợ ngân khoản $200,000.00 dollars cho chương trình XDTĐTN-NU.....
2./ * NLG: Wow! Wow!!!! Thưa ủy ban! Như đã nêu trên đây, ủy ban được chính phủ Nam Úc trợ giúp ngân khoản là hai trăm ngàn dollars. Đây là bước đầu thuận lợi về mặt tài chánh. Nhưng vấn đề địa điểm xây dựng tượng đài, ủy ban có gặp trở ngại gì không?
 * UBXDTĐTN: Trong buổi dạ tiệc ra mắt, ông Nguyễn Thái Minh đồng chủ tịch ủy ban đã trình bày 3 địa điểm dự kiến mà ủy ban đã xin được hội đồng thành phố Adelaide là: Rymill Park: Vị trí nằm ngay trung tâm thành phố Adelaide. Công viên bên cạnh Aquatic Centre: Đầu đường Torrens, North Adelaide và địa điểm thứ ba nơi đầu đường Port Road, ngay trước trung tâm giải trí Entertainment Centre. Trong ba địa điểm nêu trên, chúng tôi dự tính sẽ chọn địa điểm Rymill park. Bởi vì Rymill Park là địa điểm đối diện với Botanic Gardens, nơi tổ chức nhiều lễ hội hằng năm của tiểu bang Nam Úc.
3./ * NLG: Đây là câu hỏi sau cùng và cũng là một câu hỏi mang tính thói đời: Xin UBXDTĐTN chia sẻ vài khó khăn, trở ngại trong việc vận động và thực hiện những chương trình gây quỹ trong tương lai..?
* UBXDTĐTN: Thưa anh Lính Già! Hai chữ “thói đời” mà anh đã nêu lên: Nó phản ảnh một sự thường tình trong sinh hoạt của cộng đồng người Việt Quốc Gia chúng ta! Ủy ban xây dựng tượng đài chiến sĩ Úc Việt đã gặp những khó khăn và những đánh phá hay tẩy chay của vài phần tử đố kỵ, Việt gian cộng sản... Và đây cũng là chương trình mang tính “nhạy cảm chính trị” đối với chế độ csVN. Vì vậy, chắc chúng tôi cũng sẽ bị gặp khó khăn như ủy ban xây dựng tượng đài chiến sĩ Úc-Việt gặp phải sự chống đối trước kia.!! Chẳng hạn, trong buổi dạ tiệc ra mắt ủy ban XDTĐTN vừa qua, chúng tôi đã gặp vài khó khăn từ việc bán vé dạ tiệc...
     * NLG: Anh có thể chia sẽ những nổi khó khăn nầy không?
     * UBXDTĐTN: Hihihihi!!! khi đi bán vé, chúng tôi gặp vài cá nhân không ủng hộ mua vé mà còn nói những lời với chúng tôi nghe rất đau lòng như: Ủy ban XDTĐTN là phe nhóm của cộng đồng, mà chủ tịch cộng đồng bây giờ thân cộng sản, không ủng hộ ủy ban vinh danh cờ vàng... Vì vậy nên bà con hãy thận trọng đừng để bọn cộng sản lợi dụng... Và đau lòng hơn nữa, có những người đã hứa mua 10 vé tham dự dạ tiệc, nhưng vào giờ phút chót họ trả vé lại...Rồi cũng có những người xưa kia là kẻ thù không đội trời chung, lôi nhau ra tòa trong vụ án truyền thông phỉ báng, bây giờ họ sát cánh với nhau để tẩy chay chương trình xây dựng TĐTN... Buồn.!!! Giờ đây nhớ lại UBXD tượng đài chiến sĩ Úc Việt trước kia đã gặp khó khăn, chúng tôi rất là “thông cảm” cho họ trong khi vận động gây quỹ cho chương trình xây dựng!!!
     * NLG: Thôi đừng buồn quí vị ơi! Nhạc sĩ Trúc Phương vào những ngày cuối đời của ông đã sáng tác nhạc phẩm Thói đời, có đoạn nói lên lòng người nhân thế: Trông thói đời cười ra nước mắt! Cám ơn ủy ban đã dành cho Lính Già tôi cuộc phỏng vấn hôm nay. Chúc cho ủy ban nhiều sức khỏe và thành công trong chương trình xây dựng tượng đài Thuyền Nhân.
* UBXDTĐTN: Cám ơn anh Lính Già!

Adelaide 2017
Người Lính Già
Khóa 1/68